შესავალი ესპანურ ენაში

1. შესასწავლი გრამატიკული საკითხი¶

თემა¶

შესავალი ესპანურ ენაში: ფონეტიკური სისტემისა და ორთოგრაფიის ანალიზი. არსებითი სახელის გრამატიკული სქესის კატეგორია (El género).

აღწერა¶

პირველი გაკვეთილი ითვალისწინებს საბაზისო და უმნიშვნელოვანესი ენობრივი კომპონენტების შესწავლას. ეს გაკვეთილი დაგეხმარება გაეცნო შემდეგ საკითხებს:

• ესპანური ანბანი;
• რიცხვები;
• არსებითი სახელის სქესის კატეგორია:
• სქესის განსაზღვრა სიტყვის დაბოლოების საფუძველზე;
• სქესის იდენტიფიკაციის სხვა ფაქტორები, და
• არსებული ნორმიდან გადახრები.

2. კავშირი ესპანური გრამატიკის სხვა ნაწილებთან¶

არსებითი სახელის სქესის კატეგორიის შესწავლა სცდება წმინდა გრამატიკული ნორმის დამახსოვრების ფარგლებს და წარმოადგენს ესპანური ენის შინაგანი ლოგიკური სტრუქტურის გააზრების საწყის ეტაპს. აღნიშნული ენობრივი გაგება, რომელიც დამახასიათებელია რომანული ენათა ოჯახის უმეტესობისთვის (ფრანგული, იტალიური, პორტუგალიური), ენის მორფოსინტაქსური სისტემის საფუძველს ქმნის.

სქესის გრამატიკული კატეგორია უშუალოდ განაპირობებს შეთანხმების (concordancia) ფენომენს, რომელიც ესპანური სინტაქსის ერთერთი დომინანტური მახასიათებელია. აღნიშნული პრინციპის თანახმად, არსებითი სახელის სქესი და რიცხვი სავალდებულო შეთანხმებას მოითხოვს მასთან დაკავშირებულ სიტყვაფორმებთან, კერძოდ:

• არტიკლთან: el libro (მამრობითი სქესი), la mesa (მდედრობითი სქესი);
• ზედსართავ სახელთან: el coche nuevo (მამრობითი სქესი), la casa nueva (მდედრობითი სქესი).

შესაბამისად, განსახილველი თემა მჭიდრო კავშირშია შემდგომ სასწავლო ერთეულებთან - არტიკლი, ზედსართავი სახელი, ნაცვალსახელი, - და აყალიბებს აუცილებელ საფუძველს სინტაქსურად გამართული კონსტრუქციების წარმოსაქმნელად. ამ ფუნდამენტური პრინციპის ათვისება მოგცემს შესაძლებლობას, თავი აარიდო ტიპურ გრამატიკულ უზუსტობებს და საწყის ეტაპზევე ჩამოიყალიბო ენის სტრუქტურის სწორი აღქმა.

3. წყარო “Nueva gramática básica de la lengua española”-დან¶

Capítulo 2: El género¶

2.1 Definición de género¶

El género es una propiedad gramatical, de carácter inherente, de los sustantivos y ciertos pronombres que se manifiesta de forma especial en su combinación con determinantes, cuantificadores, adjetivos y participios. Según su género, los nombres son masculinos o femeninos. En español no existen sustantivos neutros, a diferencia de lo que ocurre con algunos determinantes, cuantificadores y pronombres (lo, algo, esto).

Sustantivos como caballo, chacal, farol y tiburón son masculinos, por lo que provocan concordancia con formas de este género: nuestro caballo, este chacal, un farol nuevo, aquel tiburón.

Los nombres cebra, loba, mano, mesa, ventaja y víctima son femeninos y, como consecuencia, exigen concordancia en dicho género: una cebra, loba parda, esta mano, aquella mesa, mucha ventaja, la víctima.

2.4.1 Género y terminación¶

Aunque no existen principios gramaticales firmes para determinar el género de los sustantivos que designan seres no sexuados, se observa que ciertas terminaciones se asocian con mayor frecuencia al masculino o al femenino, tanto en los sustantivos que designan seres sexuados como en los que no lo hacen.

Como regla general, son masculinos los nombres acabados en -o (cuaderno, fuego, odio, puerto) y femeninos los acabados en -a (alegría, amapola, casa, silla). No obstante, existen sustantivos masculinos acabados en -a:

• Palabras de origen griego en -ma: clima, cisma, dogma, esquema.
• Nombres de colores: (el) fucsia, (el) grana, (el) lila, (el) naranja.

Son femeninos los nombres acabados en -o que proceden de acortamientos de palabras femeninas: moto(cicleta), foto(grafía), quimio(terapia), crono(metrada). Lo son también libido, mano, nao y seo. Los acabados en consonante o en otras vocales pueden ser masculinos (amor, regaliz, diente, rubí) o femeninos (verdad, flor, perdiz, nave, tribu).

Existe cierta relación entre algunas terminaciones (a veces coincidentes con sufijos) y el género de sustantivos que designan seres no animados, como se puede observar en el siguiente cuadro:

4. სქესის განმარტება¶

ესპანურ ენაში არსებითი სახელები კლასიფიცირდება გრამატიკული სქესის მიხედვით, რომელიც შეიძლება იყოს მამრობითი (masculino) ან მდედრობითი (femenino); საშუალო სქესის კატეგორია არ არსებობს. აღნიშნული გრამატიკული თვისება ფუნდამენტურია, ვინაიდან იგი განსაზღვრავს მასთან დაკავშირებული დეტერმინანტებისა (არტიკლები) და მოდიფიკატორების (ზედსართავი სახელები) მორფოლოგიურ ფორმას.

სქესის იდენტიფიკაციის პრინციპები¶

სქესის განსაზღვრის ყველაზე გავრცელებული კრიტერიუმი სიტყვის მორფოლოგიური სტრუქტურა, კერძოდ, მისი დაბოლოებაა:

1. დაბოლოება -o: არსებითი სახელების უმრავლესობა, რომელიც დაბოლოებულია -o ხმოვანზე, მიეკუთვნება მამრობით სქესს.

1. დაბოლოება -a: არსებითი სახელების უმრავლესობა, რომელიც დაბოლოებულია -a ხმოვანზე, მიეკუთვნება მდედრობით სქესს.

ნორმიდან მნიშვნელოვანი გადახრები¶

არსებობს კანონზომიერებიდან გარკვეული გადახრები, რომელთა გათვალისწინება აუცილებელია:

-a დაბოლოების მქონე მამრობითი სქესის არსებითი სახელები¶

ეს კატეგორია მოიცავს ბერძნული წარმოშობის სიტყვებს, რომლებიც უმეტესად -ma, -pa, -ta დაბოლოებებს შეიცავს.

-o დაბოლოების მქონე მდედრობითი სქესის არსებითი სახელები¶

ამ ჯგუფში, როგორც წესი, ერთიანდება სრული ლექსიკური ერთეულების შემოკლებული ფორმები.

სხვა გავრცელებული სუფიქსები და დაბოლოებები¶

სქესის იდენტიფიკაცია შესაძლებელია სხვა სუფიქსების მიხედვითაც, რომლებიც მაღალი სიხშირით ასოცირდება კონკრეტულ სქესთან:

მამრობითი სქესის ინდიკატორები¶

• -aje: el viaje (მოგზაურობა), el garaje (ავტოფარეხი).
• -or: el amor (სიყვარული), el color (ფერი), el dolor (ტკივილი).
• თანხმოვანზე დაბოლოებული სიტყვები (გარდა -d, -z, -ión-ისა): el pan (პური), el árbol (ხე).

მდედრობითი სქესის ინდიკატორები¶

5. სქესის კატეგორიის ილუსტრაცია მაგალითების მეშვეობით¶

ქვემოთ მოცემული ცხრილი ასახავს ზემოთ განხილული მორფოლოგიური პრინციპებისა და გამონაკლისების პრაქტიკულ ილუსტრაციას.

6. თემატური ლექსიკური მინიმუმი¶

6.1. საკომუნიკაციო ფორმები: მისალმება და დამშვიდობება (Fórmulas de comunicación: Saludos y despedidas)¶

• Hola
  • უნივერსალური მისალმების ფორმა.
• ¡Hola! ¿Qué tal?
  • გამარჯობა! როგორ ბრძანდებით?
• Buenos días
  • გამოიყენება დილის საათებში, დაახლოებით 12:00 საათამდე.
• Buenos días, señor López.
  • დილა მშვიდობისა, ბატონო ლოპეს.
• Buenas tardes
  • გამოიყენება შუადღიდან დაღამებამდე.
• Buenas tardes, ¿en qué puedo ayudarle?
  • საღამო მშვიდობისა, რით შემიძლია დაგეხმაროთ?
• Buenas noches
  • გამოიყენება როგორც მისალმების, ასევე დამშვიდობების ფორმა ღამის საათებში.
• Buenas noches y dulces sueños.
  • ღამე მშვიდობისა და ტკბილი სიზმარი.
• ¿Qué tal? / ¿Cómo está (usted)?
  • როგორ ბრძანდებით? (ფორმალური)
  • ¿Cómo estás (tú)? (არაფორმალური)
• Hola, María, ¿cómo estás?
  • გამარჯობა, მარია, როგორ ხარ?
• Adiós
  • დამშვიდობების ფორმა.
• Adiós, nos vemos mañana.
  • ნახვამდის, ხვალამდე.
• Hasta luego
  • დამშვიდობების ფორმა, რომელიც გულისხმობს შეხვედრას უახლოეს მომავალში.
• Tengo que irme. ¡Hasta luego!
  • უნდა წავიდე. დროებით!
• Hasta mañana
  • დამშვიდობების ფორმა, რომელიც გულისხმობს შეხვედრას მომდევნო დღეს.
• Me voy a casa. ¡Hasta mañana!
  • სახლში მივდივარ. ხვალამდე!
• Nos vemos
  • გავრცელებული დამშვიდობების ფორმა, რომელიც ნიშნავს "შევხვდებით".
• Bueno, nos vemos el lunes.
  • კარგით, ორშაბათს შევხვდებით.
• Gracias
  • მადლიერების გამოხატვის ფორმა.
• Muchas gracias por su ayuda.
  • დიდი მადლობა თქვენი დახმარებისთვის.
• De nada
  • მადლიერებაზე პასუხის სტანდარტული ფორმა.
• -Gracias. -De nada.
  • -გმადლობთ. -არაფრის.

6.2. საბაზისო ლექსიკა: ანბანი, რიცხვები და სასწავლო გარემო¶

El alfabeto - ესპანური ანბანი¶

Los números cardinales 0-20 - რაოდენობითი რიცხვითი სახელები 0-დან 20-მდე¶

Objetos del entorno académico - სასწავლო გარემოს ობიექტები¶